Một trong những trụ cột văn hóa otaku Nhật Bản – thể loại light novel – đang chứng kiến đà suy giảm rõ rệt.

Dựa trên dữ liệu bán hàng của Oricon trong vài năm qua, một số người hâm mộ đã nhận ra tổng doanh thu của thị trường light novel đã rơi từ 351,4 tỷ yên năm 2015 xuống chỉ còn 184,1 tỷ yên vào năm 2024 – giảm gần 50% chỉ trong chưa đầy một thập kỷ.

Sự sụt giảm này phản ánh rõ nét qua từng định dạng xuất bản. Dòng bunkobon – loại sách bỏ túi truyền thống – từng là chủ lực, nay lại mất dần chỗ đứng, từ hơn 218 tỷ yên năm 2015 chỉ còn 83,2 tỷ yên năm 2024.

Trong khi đó, định dạng BOOK, vốn phổ biến với các tiểu thuyết xuất thân từ nền tảng đăng tải online như Shōsetsuka ni Narō hay Kakuyomu, tuy cũng giảm nhưng vẫn giữ phong độ tốt hơn, chứng minh rằng người đọc vẫn sẵn sàng móc ví – nhưng chỉ khi họ đã quen mặt đặt tên tác phẩm.

Một bộ phận không nhỏ fan Nhật chia sẻ thẳng thắn lý do họ dần rời bỏ light novel như: “Giờ lên mạng đọc miễn phí, mắc gì phải mua bản in bunkobon?”.

Sự phát triển của các nền tảng đọc truyện online miễn phí khiến việc sở hữu một cuốn tiểu thuyết giấy trở nên… không cần thiết. Đặc biệt là khi phần lớn nội dung có thể tiếp cận dễ dàng chỉ với vài cú chạm màn hình.

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cũng cho rằng thời kỳ hoàng kim của light novel đã qua từ lâu – gắn liền với các tượng đài như Haruhi Suzumiya, Monogatari, Sword Art Online, hay Oregairu. Ngày nay, không còn mấy cái tên đủ sức “gánh team” thị trường như xưa.

Chưa kể, sự bão hòa của thể loại isekai – với những mô-típ quen đến nhàm như “trường học phép thuật”, “nam chính đánh bại quý tộc”, “nữ chính auto yêu từ cú chạm đầu tiên” – khiến độc giả dần thấy chán ngán.

Và có lẽ yếu tố rõ ràng nhất chính là sự thay đổi thói quen giải trí. Thay vì cầm sách, giới trẻ Nhật giờ đây dán mắt vào VTuber, lướt manga digital, hoặc xem video trên các app miễn phí.

Nhiều nhà sách tại Nhật đã thu hẹp khu vực trưng bày light novel chỉ còn lại một kệ bé xíu – biểu tượng buồn cho thời kỳ thoái trào.